آشنایی با وب اپلیکیشن پیش رونده یا pwa
وب اپلیکیشن‌ها از جدیدترین فناوری‌های روز دنیا بهره می‌برند و بهترین ویژگی‌های وب و اپلیکیشن‌های موبایلی را با هم ادغام کرده‌اند. در این مطلب بیشتر درباره وب اپلیکیشن پیش‌رونده یا PWA و مزایای آن صحبت می‌کنیم.
وب اپلیکیشن پیش رونده یا PWA چیست؟
وب اپلیکیشن پیش رونده یا Progressive Web Application وب‌سایتی است که با استفاده از تکنولوژی‌های وب ساخته شده اما مانند یک اپلیکیشن عمل می‌کند. پیشرفت‌هایی هم که در حوزه مرورگرها و چند سرویس مرتبط دیگر رخ داده این امکان را به وجود آورده که کاربران بتوانند وب اپلیکیشن‌ها را روی گوشی‌شان نصب کرده و نوتیفیکیشن‌ها را بر روی صفحه نمایش گوشی دریافت کنند یا حتی بتوانند آفلاین با آن کار کنند.
ویژگی‌های وب اپلیکیشن پیش رونده
اگر شما هم قصد دارید برای کسب و کار خود از وب اپلیکیشن استفاده کنید باید بدانید که PWAها ویژگی‌های زیر را دارند:
پیش رونده هستند
پیش رونده بودن به این معنی است که در هر دستگاهی قابل استفاده‌اند و با بهره بردن از ویژگی‌های موجود در دستگاه و مرورگر کاربر، به صورت پیش رونده افزایش می‌یابند / تقویت می‌شوند.
در جستجوها نمایش داده می‌شوند
از آنجا که PWAها وب‌سایت هستند باید در نتایج موتورهای جستجو نمایش داده شوند. این مزیت بزرگی است که وب اپلیکیشن‌ها نسبت به اپلیکیشن‌ها از آن برخوردارند.
می‌توان به آن‌ها لینک داد
این ویژگی را هم از وب‌سایت‌ها به ارث برده‌اند. همان طور که به هر صفحه وب یک URL اختصاص داده می‌شود، اگر یک وب اپلیکیشن نیز خوب طراحی شده باشد باید به هر حالت آن یک URL تعلق بگیرد. به این ترتیب کاربر می‌تواند آن حالت را بوک مارک کند یا به اشتراک بگذارد.
واکنشگرا است
PWAها خودشان را با اندازه صفحه نمایشگر تطبیق می‌دهند یا اصطلاحاً واکنشگرا (ریسپانسیو) هستند.
آفلاین هم کار می‌کند
در مناطقی که آنتن دهی اینترنت ضعیف باشد هم می‌توان با وب اپلیکیشن‌ها کار کرد. این ویژگی محبوبیت زیادی برای آن‌ها به همراه آورده است.
قابل نصب هستند
اگر کاربر تمایل داشته باشد می‌تواند وب اپلیکیشن را روی گوشی خود نصب کند تا همیشه در دسترس باشد.
اطلاعات جدید روی آن ظاهر می‌شود
هرگاه کاربر آنلاین شود، اگر محتوای جدیدی روی آن منتشر شده باشد، خود به خود روی اپلیکیشن قرار خواهد گرفت.
امن است
از آنجا که وب اپلیکیشن‌ها تجربه کاربری بهتری دارند و چون تمام درخواست‌های شبکه می‌تواند از طریق service workerها پاسخ داده شوند، همه PWAها الزاماً روی https قرار دارند تا از حملات هکرها جلوگیری شود.
مزایا و معایب وب اپلیکیشن PWA
اکنون ببینیم این اپلیکیشن تازه نفس یا شاید این وب‌سایت نوظهور چه مزیت‌ها و چه نقص‌هایی دارد. آیا مزیت‌های آن بر نقص‌هایش می‌چربد یا این قضیه برعکس خواهد بود؟
مزایای وب اپلیکیشن‌ها
وب اپلیکیشن در واقع وب‌سایتی است که از مزایای اپلیکیشن‌ها بهره‌مند شده:
- عموماً توسعه و نگهداری اپلیکیشن‌ها ساده‌تر از وب‌سایت‌هاست.
- اپلیکیشن‌ها از آنجا که قابلیت اجرای نوتیفیکیشن بر روی موبایل را دارند، کمتر از سایت‌ها کاربرانشان را از دست می‌دهند و کاربرها بعد از مراجعه اول بارها و بارها به آن‌ها مراجعه خواهند کرد.
- وب اپلیکیشن‌های پیش رونده از داده‌های کمتری استفاده می‌کنند و به همین دلیل سریع‌تر هستند.
از سوی دیگر از مزیت‌های وب‌سایت نسبت به اپلیکیشن‌ها نیز برخوردارند:
- PWA برخلاف اپلیکیشن‌ها نیازی به دانلود، نصب و راه‌اندازی ندارند. البته در صورت تمایل، کاربر می‌تواند آن را روی گوشی خود نصب کند.
- می‌تواند Push notificationها را داشته باشد. این نوع اطلاعیه‌ها قدرت جذب کاربر بالایی دارند.
- در نتایج سرچ موتورهای جستجو نمایش داده می‌شوند. چیزی که اپلیکیشن‌ها از آن بی‌بهره‌اند.
- همان طور که گفته شد، همه وب اپلیکیشن‌ها از https استفاده می‌کنند و از امنیت مناسبی برخوردارند.
معایب وب اپلیکیشن‌ها
در کنار همه این مزایا، این تکنولوژی جدید یک سری نقاط ضعف هم به همراه دارد.
- PWAها باطری زیاد مصرف می‌کنند؛ چون اساساً برای موبایل طراحی نشده‌اند و در نتیجه موبایل برای تفسیر کدهای آن باید بیشتر کار کند.
- چون PWAها از محصولات گوگل هستند در دستگاه‌های با سیستم عامل iOS عملکرد خوب و کاملی ندارند.
- به علاوه این نوع اپ‌ها دسترسی محدودی به ویژگی‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دارند. مثلاً امکاناتی که با HTML5 کار می‌کنند را پشتیبانی نمی‌کنند یا هنوز با قابلیت تشخیص چهره، Siri و پرداخت‌های درون برنامه‌ای سیستم عامل‌های iOS هماهنگ نیست.
کاربرد وب اپلیکیشن پیش رونده یا PWA
به نظر شما چه کسانی به وب اپلیکیشن نیاز دارند؟ برای پاسخ به این سؤال، علاوه بر اینکه به ویژگی‌های یک PWA توجه می‌کنیم باید نیازهای کاربرانمان و نوع کاری که باید این سایت یا اپ برای آن‌ها انجام دهد را هم در نظر بگیریم.
نیاز به استفاده دائم و بازگشت‌های مکرر
در حالت عادی، اگر توقع دارید کاربران به طور مداوم به اپ برگردند باید از اپلیکیشن استفاده کنید. البته یک وب اپلیکیشن پیش رونده هم تفاوت چندانی با آن ندارد. تاکنون برای پلتفرم‌های فروشگاهی و انجام بعضی خدمات هواپیمایی از PWAها استفاده شده است.
در واقع با وجود وب اپلیکیشن‌ها شما می‌توانید یک وب‌سایت نصب شدنی داشته باشید که می‌تواند مثل یک اپلیکیشن بر روی گوشی کاربران نوتیفیکیشن بفرستد و به آن‌ها یادآوری کند که باید به وب اپلیکیشن را چک کند.
نیاز به کار آفلاین
یکی از موارد دیگر استفاده وب اپلیکیشن‌های پیش رونده برای وقتی است که قصد دارید کاربرانتان آفلاین کارشان را انجام دهند. چون اپلیکیشن‌ها و متعاقباً وب اپلیکیشن‌ها در حالت آفلاین هم قادر به کار هستند.
همگام بودن با تکنولوژی
در نهایت باید گفت اگر در حال حاضر سایتتان یک اپلیکیشن هم دارد، راه‌اندازی یک وب اپلیکیشن پیش رونده می‌تواند کارتان را از آنچه که هست بهتر هم کند. به این ترتیب همیشه مدرن باقی خواهید ماند و انتظارات جدید مشتریانتان را برآورده می‌کنید.
تفاوت وب اپلیکیشن و اپلیکیشن چیست؟
به طور کلی می‌توان گفت وب اپلیکیشن و اپلیکیشن از نظر ظاهری شباهت زیادی با یکدیگر دارند و عملکردشان نیز مشابه است؛ اما از لحاظ فنی در پشت صحنه با هم فرق دارند. وب اپلیکیشن بیشتر از تکنولوژی وب‌سایت بهره می‌برد، در حالی که اپلیکیشن تکنولوژی مخصوص به خودش را دارد و بیشتر سازگار با دستگاه‌های تلفن همراه ساخته شده است.
به همین دلیل اپلیکیشن‌های اندرویدی نسبت به وب اپلیکیشن‌ها قدیمی‌ترند و معمولاً با جاوا یا کولتین ساخته می‌شود. در حالی که وب اپلیکیشن‌های پیش رونده تنها یک نسخه دارند که بر روی همه مرورگرها به خوبی کار می‌کنند. تکنولوژی به کار گرفته شده توسط آن‌ها معمولاً ترکیبی از HTML5 ،CSS ،React Native ،AMP و Angular است.
البته در سایر بخش‌ها نیز تفاوت‌های به نسبت جزئی‌تری با هم دارند. برای مثال:
عملکرد اپ
گرچه هر دو از نظر سرعت عملکرد خیلی خوبی دارند، اما اپلیکیشن‌های سنتی از دو نظر بر اپلیکیشن‌های پیش رونده پیشی می‌گیرند:
اپلیکیشن‌های بازی
اپلیکیشن‌هایی که برای تعاملات، سخت‌افزار دستگاه را به کار می‌گیرند
نوتیفیکیشن
با اینکه هر دو قابلیت ارسال پوش نوتیفیکیشن را دارند، اپلیکیشن‌های سنتی این توانایی را در هر پلتفرم یا مدل دستگاهی حفظ می‌کنند. در حالی که PWAها هرچند در حالت آفلاین نیز قادر به ارسال نوتیفیکیشن هستند اما این کار را فقط برای کاربران اندروید انجام می‌دهند.
کارکرد آفلاین
PWAها در حالت آنلاین داده‌ها را گرفته و آن را ذخیره می‌کنند تا وقتی کاربر در حالت آفلاین اپ را باز کرد با داده‌های کش بتواند قابل دستیابی باشد. اما تعداد محدودی از اپلیکیشن‌های سنتی هستند که بتوانند در حالت آفلاین کار کنند.
نیاز به آپدیت
از آنجا که PWA همیشه از سمت سرور بارگذاری می‌شود، به‌روزرسانی فقط از سمت شرکت (توسعه دهنده) مورد نیاز است نه کاربر. در حالی که اپ‌های سنتی باید هم از سمت کاربر و هم از سمت توسعه دهنده به‌روزرسانی شوند.
در دسترس بودن ویژگی‌های دستگاه
از آنجا که اپ‌های سنتی به عنوان بخشی از پلتفرم نرم‌افزار دستگاه تلفن همراه ساخته شده‌اند، دسترسی کامل به تنظیمات گوشی دارند. پس تعجبی ندارد که به راحتی به سخت‌افزار گوشی، NFC، GPS، داده‌های کاربر و … هم دسترسی داشته باشند. آن‌ها حتی می‌توانند تنظیمات دستگاه را تغییر دهند.
در مقابل، PWAها دسترسی محدودی به سخت‌افزار و عملکردهای گوشی دارند. از سوی دیگر شرکت اپل این دسترسی را حتی محدودتر نیز کرده است. برای مثال دستگاه‌های iOS به شناسایی چهره، شناسایی اثر انگشت، Siri ،ARKit و برخی قابلیت‌های دیگر را برای وب اپ‌ها محدود کرده است (چون دسترسی به این قابلیت‌ها برای HTML5 محدودیت دارد).
بهترین وب اپلیکیشن‌های ۲۰۲۱
خیلی از سایت‌های خارجی و ایرانی با شروع سال ۲۰۲۱ اقدام به معرفی بهترین وب اپلیکیشن‌های سال کرده اند. اگرچه این فهرست‌ها تا حدودی با یکدیگر تفاوت دارند، اما اسم بعضی وب اپلیکیشن‌ها در همه آن‌ها به چشم می‌خورد. به طوری که دیگر نمی‌توان منکر برتری آن‌ها شد. ما نیز در این فهرست سعی داشته‌‌ایم تا وب اپلیکیشن‌هایی را به عنوان بهترین وب اپلیکیشن‌های ۲۰۲۱ معرفی کنیم که از نظر اکثر وب سایت‌های دیگر هم جزء برترین‌ها بوده‌اند.
توئیتر
توئیتر (Twitter) را همه می‌شناسیم. این نام آشنا یک وب اپلیکیشن است که توانسته ویژگی‌های عالی یک وب سایت مدرن و یک اپلیکیشن اصیل را به خوبی با هم ادغام کند.
پینترست
پینترست (Pinterest) مانند اپلیکیشنی می‌ماند که ایده‌ها را معرفی و شما را به وب سایت ایده‌های مورد پسندتان هدایت می‌کند. پینترست متوجه شده بود، با وجود محبوبیت بالایی که دارد تنها ۱٪ از کاربران موبایلی‌‌اش به عضویت اپ در می‌آیند یا اپ را نصب می‌کنند و این به عملکرد ضعیف اپلیکیشن در موبایل مربوط می‌شد. به همین دلیل توسعه دهندگان پینترست به تکنولوژی PWA روی آوردند که البته نتایج شگفت انگیزی هم برایشان به همراه داشت.
- زمان ماندگاری کاربران موبایلی روی برنامه ۴۰٪ افزایش یافت.
- سود حاصل از تبلیغات کاربران تا ۴۴٪ افزایش یافت.
- درگیری کلی کاربران با برنامه تا ۶۰٪ افزایش یافت.
اسپاتیفای
اسپاتیفای (Spotify) که ابتدا فقط یک وب سایت بود با هدف جذب کاربران جدید، نسخه PWA را راه اندازی کرد. تجربه کاربری نسخه جدید به قدری عالی بود که کاربران حتی نیازی نداشتند به دنبال لینکی بگردند. چرا که در بازطراحی اپ دکمه‌‌ای برای ارسال یا ایجاد playlist در اطراف گزینه تنظیمات (option) به وجود آمده بود. بعد از این راه اندازی وب اپلیکیشن اسپاتیفای تغییرات زیر در بهره برداری دیده شد:
- نرخ تبدیل از ۲۶. ۶٪ در سال ۲۰۱۵ به ۴۶٪ در سال ۲۰۱۹ رسید.
- ماهانه بیش از ۳۰٪ به تعداد کاربران فعال افزوده شد.
- تعداد کاربران دسکتاب تا ۴۵٪ افزایش یافت.
- مقدار شنیده شدن آهنگ‌ها در ماه به طور متوسط ۴۰٪ افزایش یافت.
علی اکسپرس
بزرگترین رقیب شرقی آمازون، با یک وب اپلیکیشن کاملا واکنشگرا یکی از پرکاربردترین اپلیکیشن‌های B۲C امروز است. علی اکسپرس (AliExpress) با وجود پوشش خوبی که در مورد انواع و اقسام محصولات دارد، توانسته بدون کاهش سرعت لود، هزاران گزینه را پیش روی کاربرانش قرار دهد و این را مدیون PWA است. سایر مزیت‌هایی که وب اپلیکیشن برای علی اکسپرس به همراه داشته عبارتند از:
- مسیریابی راحت‌تر میان محصولات
- سرعت بارگذاری سریع‌تر
- طراحی کاربر پسند
- افزایش درگیری و نرخ تبدیل کاربران
فوربز
فوربز (Forbes) هم وب اپلیکیشن خود را هم زمان با بازطراحی برند برنامه موبایلشان روانه بازار کرد و با این کار راهی پیش پای کاربرانش گذاشت که از سایت موبایلی قبلی سریع‌تر بود. PWA فوربز، امروز، بیشتر شخصی سازی می‌شود و می‌تواند کاربران را ساعت‌ها با خود درگیر کند. طراحی آن نیز جدید است و ترکیبی از داستان‌های اسنپ چت را دربرمی گیرد. فوربز از وقتی وب اپلیکیشن خود را به راه انداخته متوجه شده که کاربران به طور متوسط تا سه بار صفحه را بیشتر به سمت پایین اسکرول می‌کنند.
جمع بندی
شرکت‌هایی که وب اپلیکیشن‌های پیش رونده را به کار گرفته‌اند نتایج شگفت‌انگیزی به دست آورده‌اند. برای مثال تعداد توئیت‌های توئیتر 75 درصد بیشتر و نرخ خروج آن 20 درصد کمتر شد و همه این‌ها در حالی است که بعد از تغییر اپلیکیشن به وب اپلیکیشن سایز آن تا 97 درصد کاهش یافته بود.
وب اپلیکیشن پیش رونده یا PWA فرصت بسیار خاصی است که تجربه استفاده از وب را به کاربرانتان هدیه دهید. با استفاده از امکاناتی که PWA دارد امنیت، سهولت استفاده، دسترسی آسان و تمام مزیت‌های وب و اپلیکیشن را یکجا به کاربرانتان بدهید و تجربه کاربری را که این روزها حرف اول را می‌زند بالا ببرید. تجربه کاربری خوب در یک نرم‌افزار یعنی احترام به مشتری!
منابع:
https://www.smashingmagazine.com/2016/08/a-beginners-guide-to-progressive-web-apps
https://web.dev/what-are-pwas
https://relevant.software/blog/pwa-vs-native-apps-which-one-should-you-choose
https://apiko.com/blog/pwa-vs-native-apps-how-to-choose-your-technology
https://www.biggerpicture.agency/insights/10-best-examples-of-progressive-web-apps-in-2021
